جواب تمربن علوم هفتم-بخش سوم،درس هفتم:سفرآب درون زمین

حل تمربن علوم هفتم|بخش سوم،درس هفتم:سفرآب درون زمین

فعالیت صفحه 55

-مقدار نفوذ آب را به درون زمین در دو دامنهٔ شکل زیر با هم مقایسه، و دربارهٔ دلیل خود بحث کنید.

مقدار نفوذ آب به زمین در دامنه الف بیشتر از ب است به دلیل وجود پوشش گیاهی آب متوقف شده و زمان بیشتری برای نفوذ به خاک دارد درحالی که در بخش ب آب بدون هیچ مانعی با سرعت عبور کرده و زمان برای نفوذ در درون زمین ندارد.
-احداث سد در کدام دامنه بیشتر مورد نیاز است؟ دلیل خود را ذکر کنید.

نیاز به احداث سد در بخش ب بیشتر است . زیرا سرعت جریان آب کاهش پیدا کرده و آب فرصت می یابد تا به زمین نفوذ کند و آب های زیرزمینی را تشکیل دهد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

آزمایش کنید صفحه 55

٤- در هر یک از گلدان ها 1 لیوان آب بریزید.
نتیجهٔ مشاهده ها را در گروه خود به بحث بگذارید.

سرعت نفوذ آب به این ترتیب:

3لیوان ماسه>2 لیوان ماسه و 1 لیوان رس>1 لیوان ماسه و 2 لیوان رس>3 لیوان رس
5- کدام نمونه خاک برای کشاورزی مناسب تر است؟ چرا؟

خاکی مناسب کشاورزی است که دارای مقدار یکسان از هردو نوع ماده یعنی(رس و ماسه) باشه تا هم آب را در خود زیادی نگه ندارد و هم آن قدر نفوذ پذیر نباشد که عملاً همۀ آب از دست برود و مقداری را در خود نگه ندارد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 56

الف) افزون بر پوشش گیاهی و اندازهٔ ذره های تشکیل دهندهٔ زمین، شیب زمین نیز در نفوذ آب به درون زمین تأثیر دارد؛ چگونه؟

هر چه شیب زمین بیشتر باشد ، سرعت جریان آب بیشتر است و زمان کمی برای نفوذ درون خاک دارد در نتیجه نفوذ پذیری کاهش می یابد.
ب) زمین هایی که مقدار نفوذپذیری خاک آنها زیاد است برای کشاورزی مناسب نیستند. چرا؟

زیرا آب را در خود نگه نمی دارند و گیاه فرصت جذب آب را ندارد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

آزمایش کنید صفحه 56

روش آزمایش
١- یک بشر را از ماسه پر کنید.
٢- با استوانهٔ مدرج به آن آب اضافه کنید تا بشر از آب لبریز شود.

٣- مقدار آب مصرفی را بر حسب سانتی متر مکعب یادداشت کنید.
4- حجم آب مصرف شده، نشان دهندهٔ چیست؟

این حجم آب نشان دهنده حجم خالی بین ذرات ماسه است که نشان می دهد حتی با این که ظرف پر است ولی همچنان فضاهای خالی برای پر شدن دارد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 57

الف) میزان فضاهای خالی و نفوذپذیری را در دو شکل زیر با هم مقایسه کنید.

میزان فضاهای خالی و نفوذ پذیری در شکل دو بیشتر از شکل یک است زیرا وجود ذرات ریز باعث پر شدن فضای خالی بین آن شده است.
ب)کدام یک برای تشکیل ذخیرهٔ آب زیرزمینی مناسب تر است؟

شماره ی دو زیرا توانایی بالایی در ذخیره آب درون حفرات خالی خود دارد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 57

یک ظرف شیشه ای را تا سه چهارم با ماسه پر کنید ؛ سپس تا نیمه درون آن آب بریزید.

به دقت آن را مشاهده کنید و به پرسش های زیر پاسخ دهید.
١- داخل ظرف چند منطقهٔ مجزا وجود دارد؟

2 منطقه
٢- کدام منطقه را می توان به سفرهٔ آب زیرزمینی تشبیه کرد؟

منطقه ی پایینی که حفرات آن کاملاً با آب پر شده اند.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 58

در مورد عمق چاه های آب محل سکونت خود، تحقیق، و نتیجه را در کلاس گزارش کنید.

(برعهده ی دانش آموز)

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 58

عمق سطح ایستابی به چه عواملی بستگی دارد؟ توضیح دهید.

1-میزان نفوذ پذیری خاک

2-فاصله از ساحل

3-میزان پوشش های گیاهی

4-میزان بارندگی

5-نوع آب و هوا

6-میزان بهره برداری از آب های زیرزمینی

7-شیب زمین

8-نوع خاک منطقه

به عنوان مثال در مناطقی که آب و هوای خشک دارد بارندگی کمتر است . و هنگامی که بارندگی کم باشد چاه های زیرزمینی خشک شده و زمانی که این اتفاق بیافتد عمق سطح ایستابی هم بیشتر می شود.

در صورت نزدیک تر بودن زمین به ساحل ، بارندگی افزایش پیداکرده و درنتیجه عمق سطح ایستابی کاهش می باید.

در صورتی که خاک منطقه مورد نظر میزان زیادی رس (خاک دانه ریز)داشته باشد ، توانایی زیادی در ذخیره آب ندارد در نتیجه عمق سطح ایستابی افزایش می یابد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 58

در استان محل سکونت شما برای تأمین آب مصرفی بیشتر از آب های زیرزمینی استفاده می شود یا آب های سطحی؟ دلیل خود را در کلاس ارائه کنید.

(برعهده ی دانش آموز زیرا از شهری به شهر دیگر متفاوت است)

ولی به طور کلی می توان گفت در شهرهای بزرگ مثل تهران آب مصرفی شهر بیشتر از آب های سطحی تامین می شود. علت آن هم این است که آب های زیرزمینی وجود دارند اما با فاضلاب ها در تماس بوده و آلوده شده اند و بیشتر برای کشاورزی و امرهای صنعتی به کار می روند.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

گفت و گو کنید صفحه 59

برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی باعث بروز چه مشکلاتی می شود؟ علت آن را توضیح دهید.

برداشت بیش از حد از آب های زیرمینی باعث فرونشست زمین می شود که در نتیجه  لطمه فراوانی به زمین های کشاورزی،ساختمان ها،خطوط انتقال نیرو و جاده ها وارد می شود.

اثر دیگر آن افزایش عمق سطح ایستابی و دشوار شدن بهره برداری از آب زیرزمینی می باشد.

از آثار اجتماعی ناشی از این کار می توان کاهش اشتغال،افزایش بیکاری ، افزیش فقر و در نتیجه افزایش مهاجرت اشاره کرد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 60

در منزل خود به رسوب تشکیل شده در درون کتری یا سماور دقت کنید.
آیا می دانید منشأ آنها از کجاست؟

مواد و املاح موجود در آب
چگونه می توانیم آنها را از بین ببریم؟

با استفاده از سرکه و یا جوش شیرین

به این صورت که یک  دو قاشق از یکی از این دو مواد را در کتری ریخته و سپس روی گاز می گذاریم تا به جوش آید و بعد آن را خالی می کنیم.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

آزمایش کنید صفحه 60

روش آزمایش
١- در بشر تا نیمه سرکه بریزید.
٢- یک تخم مرغ را در داخل آن قرار دهید.
٣- در طول روز مشاهدات خود را یادداشت و نتیجه گیری کنید.

در ابتدا حباب هایی اطراف تخم مرغ ایجاد می شود و پس از حدود 48 ساعت مشاهده می کنیم که پوسته تخم مرغ از بین رفته و قابلیت جهندگی دارد.
آیا می توانید از این روش برای رسوب زدایی سماور استفاده کنید؟ چگونه؟

سرکه ماده ای اسیدی است و می تواند با مواد زیادی واکنش دهد و آن ها را از بین ببرد پس گزینه خوبی برای از بین بردن رسوب سماور می باشد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

اطلاعات جمع اوری کنید صفحه 61

در کدام استان های کشورمان برای بهره برداری از آب های زیرزمینی بیشتر از کاریز استفاده می شود؟

کاریز یا قنات بیشتر در استان های کویری و خشک استفاده می شود. همانند استان های خراسان ، کرمان ، یزد، سمنان ، اصفهان و آذربایجان شرقی

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

گفت و گو کنید صفحه 61

با توجه به شکل چرخهٔ آب، دربارهٔ چگونگی گردش آن با جزئیات بیشتری بحث کنید.

 

 

آب های سطحی روی زمین براثر گرما تبخیر شده و علاوه بر بخار آبی که موجودات با تنفس ایجاد می کنند به آسمان  می رود .سپس این بخار آب در آسمان فرایند متراکم شدن را انجام داده و ابرها را به وجود می آورند.

ابر ها با بارش باران و برف دوباره آب را به زمین بر می گردانند که این آب می تواند یا به صورت آب سطحی (دریا،دریاچه ، رود و …)و یا به صورت آب زیرزمینی (با نفوذ در زمین) دربیاید.

 

 

انرژی مورد نیاز چرخهٔ آب از کجا تأمین می شود؟

از خورشید