جواب تمرین علوم ششم-درس نهم:سفرانرژِی

حل تمرین علوم ششم|درس نهم:سفرانرژی

آزمایش کنید صفحه 66

فعّالیت های زیر را انجام دهید و بگویید در هر مورد، چه شکلی از انرژی به شکل دیگر تبدیل می شود؟
1- دست های خود را به هم مالش دهید تا احساس گرم شدن کنید.

انرژی حرکتی به انرژی گرمایی
2- با مداد بر لبه ی لیوان ضربه بزنید تا صدا تولید شود.

انرژی حرکتی به انرژی صوتی
3- توپی را مطابق شکل پرتاب کنید تا با اسباب بازی ها برخورد کند و آنها را به حرکت در آورد.

انرژی توپ به انرژی حرکتی دومینو
4- بر روی طبل پلاستیکی چند دانه برنج بریزید و سپس در نزدیکی پوسته ی طبل صدای محکمی ایجاد کنید.

انرژی صوتی به انرژی حرکتی
5- مارپیچ کاغذی را بالای منبع گرما (شوفاژ یا بخاری)بگیرید تا به چرخش درآید.

انرژی گرمایی به انرژی حرکتی

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

گفت و گو صفحه 67

• نور خورشید چگونه به ایجاد ابر، باد و باران کمک می کند؟

هنگامی که نور خورشید به آب های روی زمین مثل دریا ، اقیانوس و رودخانه می تابد ، باعث تبخیر آب ها می شود. سپس این بخار هوایایجاد شده بالا می رود  و در نتیجه ابر ها را ایجاد می کند. همانطور که می دانید باران از ابر ها جاری می شود و این گونه خورشید به ایجاد اب رو باران کمک میکند.

همچنین این بخار گرم با هوای سرد بالا برخورد می کند و باعث به وجود آمدن باد می شود همچنین حرکت ابر ها باعث می شود بادها به وجود بیایند.

• بسیاری از دانشمندان معتقدند منبع اصلی بیشتر انرژی هایی که ما در زندگی مصرف می کنیم، نور خورشید است. شما در این مورد چه فکر می کنید؟ دلایل خود را در گروه بیان کنید.

انرژی خورشید منبع اصلی انرژی آب است زیرا نور خورشید باعث تبخیر آب ها و درنتیجه ایجاد ابر و باران می شود. با باریدن باران ، آب بر روی زمین جاری و رودخانه ها را پدید می آورد که با چرخاندن توربین ها ، انرژی مورد نیاز از جریان آب به دست می آید.

همچنین نفت ، زغال سنگ و گاز طبیعی که حاصل از فتوسنتز است و برای تشکیل شدن نیاز به انرژی خورشیدی دارند.

و البته خورشید با کمک به ایجاد باد به وسیله گرم کردن آب و تبخیر و ایجاد بخار گرم باعث حرکت هوای سرد و ایجاد باد می شود و در نتیجه به ایجاد انرژی بادی کمک خواهد کرد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 68

آیا وسیله هایی را م یشناسید که به کمک باتری کار کنند؟

بله مثل کنترل تلویزیون ، چراغ قوّه ، ساعت و ..

وقتی چراغ قوّه یا اسباب بازی متحرّک را به کار می اندازید، انرژی ذخیره شده در باتری به چه شکل هایی از انرژی تبدیل می شود؟

انرژی صوتی ، نوری ، نورانی و الکتریکی

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

کاوشگری صفحه 68

1- با استفاده از یک خط کش و تکیه گاه، اهرمی بسازید.
2- یک قطعه ی پلاستیکی را مطابق شکل روی لبه ی خط کش قرار دهید، سپس وزنه را از فاصله ی 15 سانتی متری بر روی لبه ی دیگر خط کش رها کنید، چه مشاهده می کنید؟

قطعه ی پلاستیکی به بالا پرتاب می شود.
3- بار دیگر وزنه را از ارتفاع 25 و 35 سانتی متری رها کنید، چه تغییری مشاهده می کنید؟

قطعه پلاستیکی بیشتر از قبل به بالا پرتاب می شود.
4- در کدام حالت، قطعه ی پلاستیکی بیشتر به هوا پرتاب می شود؟

در حالت دوم و سوم
آیا می توان گفت؛ هرچه ارتفاع جسم رها شده از سطح زمین بیشتر باشد، انرژی ذخیره شده در آن بیشتر است؟

بله

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

کاوشگری صفحه 69

1- مطابق شکل فنری را از تکیه گاهی آویزان کنید و کنار آن یک خط کش بچسبانید.
2- وزنه ی کوچکی را از انتهای فنر آویزان کنید و محلّ توقّف وزنه را مشخّص کنید.
3- وزنه را به اندازه ی 2 سانتی متر به طرف پایین بکشید و سپس رها کنید. وزنه تا چه ارتفاعی بالا می رود؟ 

2 سانتی متر
4- آزمایش را با کشیدن وزنه به اندازه ی 3 سانتی متر، 4 سانتی متر و… تکرار کرده و هر بار ارتفاعی را که جسم بالا می رود اندازه گیری و یادداشت کنید.

• در کدام حالت، انرژی ذخیره شده در مجموعه ی جسم و فنر بیشتر است؟

هنگامی که برای مسافت بیشتری کشیده شود.

• نتیجه ی کاوش خود را در یک یا چند سطر بنویسید.

هرچه فنر مسافتی بیشتری کشیده شود ، انرژی بیشتری در خود ذخیره می کند.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 69

علی خودکاری دارد که درون آن از فنر استفاده شده است؛ این فنر با استفاده از دکمه ای که
در کنار خودکار قرار گرفته، از حالت فشرده خارج می شود. او فنر خودکار را در حالت فشرده قرار داده و جسمی را مطابق شکل جلوی آن قرار می دهد. اگر دکمه را فشار دهد، چه اتفّاقی می افتد؟ پاسخ خود را توضیح دهید.

هنگامی که دکمه را فشار می دهد ، فنر فشرده می شود و انرژی ای در آن ذخیره می شود. زمانی که  انرژی ذخیره شده به انرژی حرکتی تبدیل می شود ، فنر از حالت فشرده خارج می شود  و باعث می شود تا جسم جلوی آن حرکت بکند و به جلو پرتاب شود.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

آزمایش کنید صفحه 70

یک اسباب بازی کوکی (فنردار) تهیه و آن را کمی کوک و رها کنید. بار دیگر آن را بیشتر کوک و رها کنید. چه مشاهده می کنید؟

طرز کار اسباب بازی کوکی این گونه است که فنری در خود دارد و با کوک کردن ، فنر آن فشرده و انرژی در آن ذخیره می شود. سپس بعد از آن انرژی ذخیره شده در فنر به شکل انرژی حرکتی آزاد شده و باعث حرکت عروسک می شود.

در حالت دووم عروسک بیشتر حرکت می کند زیرا با کوک کردن بیشتر انرژی زیادتری را در فنر ذخیره کردیم.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 70

هنگامی که ماشین اسباب بازی یا عروسکی را کوک می کنید، انرژی ذخیره شده در این وسیله ها، به چه انرژی هایی تبدیل می شود؟

به انرژی حرکتی ، صوتی ، الکتریکی و یا نورانی

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

گفت و گو صفحه 71

در گروه خود، سفر انرژی را برای هریک از موارد زیر بیان کنید:

• ورزشکاری که تیر و کمان را می کشد و سپس آن را رها می کند

تبدیل انرژی شیمیایی در ماهیچه ها به انرژی حرکتی

• کوهنوردی که از کوه بالا می رود و سپس با چتر نجات پایین می آید.

تبدیل انرژی حرکتی به ذخیره ای در هنگام بالا رفتن و تبدیل انرژی ذخیره ای به حرکتی در هنگام پایین آمدن.

• آبی که پشت سد جمع می شود و سپس توربین برق آبی را م یچرخاند و انرژی الکتریکی تولید می شود.

تبدیل انرژی حرکتی به الکتریکی  هنگامی که توربین را به حرکت در می آورد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

علم و زندگی صفحه 71

وسیله یا پدیده ای را شناسایی کنید که تبدیل انرژی را نشان دهد. آن را به کلاس بیاورید و به دوستان خود معرّفی کنید. آیا می توانید خودتان وسیله ای با این ویژگی طرّاحی کنید؟

به عنوان مثال می توانیم با اتصال سیم ، باتری ، لامپ و کلید مداری را بسازیم که با برقرار کردن ارتباط  توسط کلید انرژی الکتریکی باتری تبدیل به انرژی نورانی لامپ می شود.حتی می توانیم به جای لامپ فرفره ای با جریان سیم قرار دهیم تا تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی حرکتی را نشان دهیم.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 71

• آیا می توانید وسیله یا پدیده ای معرّفی کنید که در آن دو تبدیل انرژی یا بیشتر انجام پذیر باشد؟

به عنوان مثال در عروسک برقی تبدیل انرژی الکتریکی به نورانی و صوتی

در مایکروفر تبدیل الکتریکی به گرمایی و نورانی

• تصوّر کنید که انرژی نتواند از یک شکل به شکل دیگر تغییر یابد. در این صورت چه مشکلاتی در زندگی ما پیش می آید؟

خیلی از کارهای زندگی قابل انجام نبود مثلا اگر تبدیل انرژی الکتریکی به نورانی نبود آن گاه همه جا تاریک بود و خبری از برق نبود.