جواب تمرین علوم پنجم-درس چهارم:برگی از تاریخ زمین
«جواب تمرین علوم پنجم-درس چهارم:برگی از تاریخ زمین»
کاوشگری صفحه 27
3 – با دقّت به کف دست خود و اثر آن روی گِل نگاه کنید؛ چه چیزی مشاهده می کنید؟
خط و خطوط روی دست روی گل هم مشاهده می شود.
4 – این بار، با ذرّه بین به دست خود و اثر آن نگاه کنید و بگویید چه چیزهای تازه ای
مشاهده می کنید.
خط و خطوط بسیار ریز تر که در هردو مشترک است.
5- طول هریک از انگشتان خود را اندازه بگیرید و روی اثر انگشت خود بنویسید.
6 دست شما و اثر دستتان چه شباهت ها و چه تفاوت هایی دارند؟
شباهت های بسیاری دارد ولی اثر روی گل درواقع وارون شده ی اثر دست من است.
ویژگی های آنها را در جدول زیر بنویسید.
| ویژگی های ظاهری | |
| دست من | اثر دست من روی گِل |
| 1-پنج انگشت دارد.
2-انگشت شست دارد. 3-سمت راست دست من فرورفتگی بزرگی وجود دارد. |
1- پنج انگشت دارد.
2-انگشت شست دارد. 4-سمت چپ اثر فرورفتگی بزرگی وجود دارد. |
- 7-اثر دست خود را با اثر دست هم گروه های خود مقایسه کنید. چه تفاوت ها و
شباهت هایی را مشاهده می کنید؟
(جواب این سوال بر عهده ی دانش آموز است)
8-این فعّالیت را در منزل به کمک بزرگ ترها انجام دهید؛ امّا این بار، پشت دست
خود را روی گِل قرار دهید و اثر آن را بررسی کنید.
اثر دست یکی از دانش آموزان را به طور تصادفی انتخاب کنید. آیا می توانید مشخّص
کنید که این اثر به کدام دانش آموز تعلّق دارد؟
بله با بررسی دقیق می توان فهمید.
فکرکنید صفحه 29
در گذشته های خیلی دور، خزندگان بزرگی به نام دایناسورها روی زمین زندگی می کردند. این جانوران در حدود 65 میلیون سال پیش از بین رفتند. تصویر روبه رو، اثر پای یک دایناسور را نشان می دهد. این اثر در معدن زغال سنگ کرمان یافت شده است؛ ازآن چه اطلّاعاتی می توان به دست آورد؟
از این ها میتوان اطلاعاتی مثل این که متعلق به چه زمانی است ، برای چه نژادی است ، آناتومی بدن آن ها چگونه بوده و … بدست آورد.
طول این ردّ پا تقریباً برابر با 30 سانتی متر است.
گفت و گو صفحه 29
در این تصویر، اثر قسمتی از بدن انسان را میبینید. از این اثر، چه اطلّاعاتی می توان به دست آورد؟ در این باره گفت وگو کنید.
می توان شکل ردپای انسان ، این که چند عدد انگشت دارد ، آیا پا بزرگ است یا کوچک ، وزن حدودی انسان و چگونگی حرکت آن را فهمید.
همچنبن با بررسی دقیق تر می توان فهمید که این ردپا متعلق به کیست.
کاوشگری صفحه 31
| لایه های خاک | بقایای موجودات زنده وجود دارد-وجود ندارد | شکل بقایای موجودات زنده |
| بالا | وجود ندارد | – |
| وسط | وجود دارد | استخوان های ریز |
| پایین | وجود دارد | استخوان های درشت |
گفت و گو صفحه 32
شکل زیر نمونه ای از لایه های رسوبی زمین را نشان می دهد.
1- در این تصویر، چند لایه می بینید؟ آنها را شماره گذاری کنید. 8 لایه
2 -در کدام لایه یا لایه ها، باقی مانده ی جانداری دیده نمی شود؟ لایه های شماره 3 و 5 و 8
3- باقی مانده ی جاندار در کدام لایه، قدیمی تر است؟ در لایه 1
گفت و گو صفحه ی 33
در این تصویر ها مراحل تشکیل فسیل را می بینید. درباره ی چگونگی تشکیل این
فسیل ها در گروه خود گفت وگو کنید.
این فسیل ها در آب تشکیل شده و نحوه تشکیل آن ها این گونه است که جاندار می میرد و در ته دریا قرار می گیرد سپس رسوبات روی آن قرار گرفته و به مرور لایه لایه اجساد جانوران ته نشین می شوند. این رسوبات حاوی قسمت های سخت بدن مثل استخوان ها هستند و قسمت های نرم به مرور از بین می روند مثل گوشت و پوست
فکرکنید صفحه ی 33
تعداد حشره ها بیشتر از بقیه ی جانداران است. با وجود این، تعداد فسیل های حشره ها
خیلی کمتر است. علّت را توضیح دهید.
به این دلیل است که حشرات بخش های سخت کمتری دارند و فسیل ها هم باید از بخش های سفت و سخت که توانایی ماندگاری بالا دارند تشکیل شوند در نتیجه به مرور زمانی چیزی از این موجودات باقی نمی ماند.
فکرکنید صفحه 34
در شکل زیر، ردّ پای چند جانور نشان داده شده است. آنها را به دقّت بررسی کنید و
پس از گفت وگو درباره ی پرسش های زیر، به آنها جواب دهید.
- در این شکل، چند نوع ردّ پا وجود دارد؟ 4 نوع
- چند ردّپای پرنده را می بینید؟ 2 عدد- شماره ی 4 و 2
- کدام ردّپا مربوط به پرنده ای است که در کنار آب زندگی می کند؟ 4 ردپای یک اردک است
فکرکنید صفجه ی 34
فسیل های زیر در سه منطقه ی متفاوت پیدا شده اند. با مطالعه ی این فسیل ها درباره ی
گذشته ی این مناطق چه اطّلاعاتی می توانیم به دست آوریم؟
از فسیل صدف و فسیل ماهی می توان فهمید اینجا قبلاً دریا یا محل آبی بوده است
و از فسیل گیاه سرخس می توان فهمید که در گذشته اینجا جنگلی مرطوب بوده است.
جمع آوری اطلاعات صفحه 34
در گروه خود درباره ی کاربردهای دیگر فسیل ها اطّلاعات جمع آوری کنید و آن را
به صورت تصویری گزارش دهید.
از سری کاربرد های فسیل می توان به :
جمع کردن اطلاعات در مورد گذشته
تعیین سن لایه های زمین
بررسی تغییرات زمین در سال ها
به دست آوردن اطلاعات در مورد مکان مورد نظر
بدست آوردن اطلاعات در مورد تاریخچه ی فسیل
سوخت فسیلی
تعیین محل مواد معدنی
و آشنایی با رفتار و زندگی گذشتگان و در کل بدست آوردن بسیاری از اطلاعات در مورد گذشتگان
اشاره کرد.
