جواب تمرین علوم هشتم-درس چهاردهم:نور و ویژگی های آن

حل تمرین علوم هشتم|درس چهاردهم:نور و ویژگی های آن

 

فعالیت صفحه 124

آزمایشی طراحی و اجرا کنید که به کمک آن بتوان نشان داد نور در خط راست منتشر می شود.

هدف آزمایش  منتشر شدن نور در خط راست

مواد و وسایل لازم : 3 مقوا یا 3 عدد سی دی ، لیزر ، قیچی

سه مقوا انتخاب می کنیم و در وسط هریک از آن ها یک سوراخ کوچک ایجاد می کنیم.

سپس  لیزر را روشن کرده و  درون سوراخ مقوا می اندازیم به طوری که نور از هر سه سوراخ عبور کند و روی دیوار بتابد.

یکی از مقوا حالا را تکان می دهیم و مشاهده می کنیم که نور دیگر روی دیوار تشکیل نمی شود

نتیجه میگیریم نور روی خط راست منتشرمی شود.

 

(به جای مقوا می توان از سی دی هم استفاده کرد.)

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 125

الف) چند جسم مسطح کدر را به طور جداگانه مقابل یک لامپ یا شمع
روشن بگیرید و به سایهٔ تشکیل شده توسط هرکدام روی پرده (یا دیوار کلاس) که هم راستا با صفحه جسم باشد، توجه کنید. آیا شکل سایهٔ هر جسم با خود جسم مشابه است؟ برای پاسخ خود دلیل کافی به کلاس درس ارائه دهید.

بله با مشاهده سایه می توان پی برد که سایه متعلق به چشمی است.

ب) از پشت یک تکه مقوا، یک ورقهٔ شیشه ای تمیز و یک کاغذ پوستی به یک شمع یا لامپ
روشن نگاه، و نتیجه را به کلاس درس گزارش کنید.

از پشت شیشه کاملاً واضح دیده می شود. از پشت کاغذ پوستی فقط شعله آن و به صورت ناواضح دیده می شود و از پشت تکه مقوا فقط هاله ای از نور به صورت کدر دیده می شود.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 126

توضیح دهید چگونه تشکیل سایه می تواند دلیل انتشار نور به خط راست باشد.

هنگامی که نور به جسمی کدر برخورد می کند. از آن عبور نمی کند و بازتاب می شود. در تشکیل سایه هم نور از اطراف عبور کرده و روی دیوار تشکیل می شود ولی از خود جسم عبور نکرده و روی دیوار تشکیل نمی شود.

سایه تشکیل شده دقیقا شکل خود جسم دارد و این یعنی انتشار مستقیم نور از اطراف جسم روی دیوار!

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 127

با توجه به شکل های ۶ و ۷ توضیح دهید پدیدهٔ خورشیدگرفتگی را افراد بیشتری می بینند یا پدیدهٔ ماه گرفتگی را؟

ماه گرفتگی ، زیرا در خورشید گرفتگی فقط مردم ناحیه ی به اندازه قطر ماه می توانند این پدیده را ببینند در حالی که در ماه گرفتگی حدوداً نصف مردم زمین این پدیده را مشاهده خواهند کرد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 127

به کمک یک توپ تنیس روی میز (ماه) یک کرهٔ جغرافیایی (زمین) و یک لامپ (خورشید)، آزمایش ساده ای برای نمایش پدیده های خسوف و کسوف طراحی و اجرا کنید.

برای پدیده کسوف ، دقیقا همانند شکل 6  به جای ماه توپ تنیس ، به جای زمین یک کره جغرافیایی و به جایی خورشید لامپ قرار می دهیم .

برای پدیده کسوف هم بر این اساس برای شکل 7 عمل می کنیم.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 128

در یک اتاق نسبتاً تاریک، ابتدا نور چراغ قوه یا لیزر را به سطح یک آینه و سپس به سطح دیوار بتابانید، تفاوت بازتاب نور را از این دو سطح باهم مقایسه کنید. این فعالیت را به کمک دو قطعه پوش برگ، یکی با سطح کاملاً صاف و دیگری با سطح چروکیده، انجام دهید.

نور از سطح آینه خوب و منظم بازتاب می کند و دوباره برمی گردد اما از سطح دیوار که سطحی کدر است به طور نامنظم بازتاب می شود.

بازتاب از پوش برگ صاف به طور منظم و پوش برگ با سطح چروکیده به صورت نامنظم می باشد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

آزمایش کنید صفحه 129

هدف آزمایش بررسی قانون بازتاب نور
مواد و وسایل آینهٔ تخت کوچک، باریکه ساز (مانند چراغ قوه یا لیزر مدادی)، مقوا و نقّاله
روش اجرا
۱- تصویری از نقاله ای که در اختیار دارید، روی یک مقوا به دقت رسم کنید.
۲- آینه را عمود بر مقوا و مماس بر سطح صاف نقاله قرار دهید.
۳- باریکهٔ نور با زاویهٔ تابش دلخواهی به آینه بتابانید به طوری که پرتو بازتاب بر سطح مقوا دیده شود (شکل الف). در این وضعیت زاوبۀ های تابش (زاویۀ A) و بازتاب (زاویه B) را با هم مقایسه کنید. آیا این دو زاویه با هم برابرند؟ بله
۴ آزمایش را به ازای چند زاویهٔ تابش دیگر (مثلاً 10 ، 20 ، 30 ، 45 و 60درجه) تکرار کنید  و نتیجه را در گروه خود به بحث بگذارید.

زاویه تابش	زاویه بازتاب
10	10
20	20
30	30
45	45
60	60

زاویه های بازتاب و تابش همواره و در همه سطوح (هموار/ ناهموار ) باهم برابرند.

 

 

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

خود را بیازمایید صفحه 130

در هریک از شکل های زیر پرتو نوری نشان داده شده است که به سطح یک آینهٔ تخت تابیده
است. با توجه به قانون بازتاب نور، پرتو بازتاب را از هر آینه رسم کنید.

 

زاویه بازتاب و تابش از راست به چپ برابر است با = 15 –  90  –  80

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 131

الف) آزمایشی طراحی و اجرا کنید که به کمک آن بتوان نشان داد فاصلهٔ جسم از آینهٔ تخت با فاصلهٔ تصویر از آینه برابر است.

هدف آزمایش فاصلهٔ جسم از آینهٔ تخت با فاصلهٔ تصویر از آینه برابر است

مواد و وسایل    قاب شیشه ای ، دو شمع ، کبریت ، خودکار

روش اجرا

قاب شیشه ای را درمکانی قرار داده و در یک طرف آن شمع اول و در طرف دیگرش شمع دوم را قرار می دهیم.

یکی از شمع هارا با از کبریت روشن می کنیم.

شمع  روشن را را طوری جابجا می کنیم که شمع مقابل آن نیز روشن به نظر آید.

محل شمع هارا علامت می زنیم.

سپس شمع هارا برداشته و فاصله شمع روشن تا شیشه ، فاصله شمع خاموش تا شیشه را اندازه می گیریم . و می بینیم که اندازه آن ها برابر است.

ب) برای دیدن اجسامی که پشت یک مانع قرار دارند از وسیله ای به نام پیرابین یا پیرامون نما استفاده می شود. شکل روبه رو طرحی ساده از یک پیرابین را نشان می دهد که شامل دو آینهٔ تخت است که نسبت به یکدیگر موازی اند. پس از چند بار بازتاب، پرتوهای نور به چشم ناظر می رسند؟ پس از دوبار

یک کاربرد پیرابین را نام ببرید. 

• سنگر دیده بانی
• زیر دریایی

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

 

آزمایش کنید صفحه 134

هدف آزمایش تشکیل تصویر حقیقی در آینهٔ کاو
مواد و وسایل آینهٔ کاو، شمع، پرده
روش اجرا
۱- شمع روشنی را بین آینه و پرده قرار دهید.
۲- شمع را آن قدر به آینه نزدیک کنید تا تصویر مجازی شمع را در آینه ببینید؛ در این وضعیت شمع در فاصلهٔ کانونی آینه قرار دارد.
۳- اکنون شمع را به آرامی از آینه دور و به پرده نزدیک کنید. شمع را آن قدر جابه جا کنید تا تصویر واضحی از آن روی پرده تشکیل شود (شکل رو به رو)

به این تصویر که روی پرده دیده می شود، تصویر حقیقی می گوییم.
۴- ویژگی های تصویر را در مقایسه با جسم بنویسید.

تصویر حقیقی ، وارونه و بزرگ تر  از جسم  می باشد.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فعالیت صفحه 134

آینهٔ کوژی را در برابر صورت خود بگیرید و آن را به آرامی به صورت خود دور
و نزدیک کنید. با توجه به ویژگی های تصویر تشکیل شده در آینه، عبارت زیر را کامل کنید.

تصویر در آینه های کوژ، همواره کوچکتر از جسم، مجازی  و مستقیم است.

[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]

فکرکنید صفحه 135

آینه های کوژ اغلب در وسایل نقلیه استفاده می شوند؛ همچنین از این آینه ها در فروشگاه های بزرگ و پیچ تند جاده ها استفاده می شود (شکل زیر)

به نظر شما کدام ویژگی آینه های کوژ سبب کاربرد آنها در این موارد می شود؟

افزایش میدان دید راننده یا فروشنده