جواب تمرین مطالعات اجتماعی هشتم- درس پنجم: آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از آن‌ها
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 24
1- متن زیر را بخوانید و دربارهٔ آن گفت و گو کنید:
کدامیک از این خصوصیات، در شما وجود دارد؟
هیجان طلبی و میل به تجربه کردن، شک و تردید
آیا این خصوصیات، مسائلی هم برای شما ایجاد کرده است؟ چطور؟
بله
هیجان طلبی و میل به تجربه کردن: باعث تجربه کردن بعضی کارها می‌شود که نتیجه آن پشیمانی است.
شک و تردید: کاهش اعتماد به نفس و داشتن دلهره
شما با این خصوصیات یا مسائلی که پیش آمده چگونه برخورد می‌کنید؟
شناخت واقعی خود و تمرین راهکارهای افزایش اعتماد به نفس و مشورت کردن با مشاور یا خانواده قبل از انجام برخی کارها
راه حل منطقی و درست برخورد با هر یک از آن‌ها چیست؟
توجه به نصیحت‌ها و سخنان بزرگان و خانواده، مشورت با روانشناس و افراد موفق
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 26
3- الف) ماجرای حامد را بخوانید و به سلیقه خود کامل و در کلاس تعریف کنید. مجسم کنید و حدس بزنید پیامدهای این ماجرا چه میتواند باشد؟
و سرش به زمین برخورد کرد و زخمی شد، با این اتفاق بهرام بی‌هوش شد و اهالی محل به اورژانس زنگ زدند. اورژانس با انتقال او به بیمارستان و تلاش‌های دکترها و پرستاران بهرام پس از چند روز از بیمارستان مرخص شد.
ب) چه مشکلاتی برای خانواده حامد و چه دردسرهایی برای خانواده بهرام به وجود می‌آید؟
مشکلات پیش آمده برای خانواده حامد: نگرانی از بدنامی حامد در محل
مشکلات خانواده بهرام: هزینه بیمارستان بهرام، نگران درمان کامل او و از کار و زندگی افتادنشان
پ) به نظر شما حامد از چه راه‌های دیگری میتوانست عصبانیت خود را به طور صحیح ابراز کند؟
توپ را دوباره پس می‌داد ولی با خانواده آن‌ها صحبت می‌کرد و از آن‌ها برای رفع این مشکل کمک می‌خواست.
4- گفت وگو کنید: در هنگام عصبانیت چه اتفاقاتی در بدن می‌افتد؟ آیا فرد در هنگام عصبانیت میتواند خوب فکر کند؟ چرا؟
در هنگام عصبانیت هورمونی در بدن ترشح می‌شود که موجب ایجاد هیجان بیشتر، افزایش ضربان قلب، افزایش تعداد تنفس، افزایش فشار خون و … می‌شود و با این تفاسیر بدن از حالت عادی خارج می‌شود و کنترل آن سخت است در این شرایط فرد نمی‌تواند خوب فکر کند و تصمیم بگیرد بیشتر اوقات این تصمیمات حاصل هیجان لحظه‌ای است.
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 28
5- یکی از سخنان گوهربار پیامبراکرم (ص) یا امامان بر خشم، انتخاب کنید. آن را با غلبه بزرگوار را درباره خط خوش بنویسید و تزیین کنید و سپس به دیوار منزل یا کلاس نصب نمایید.
پیامبر (ص) می‌فرمایند: خشم از شيطان و شيطان از آتش آفريده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه يكى از شما به خشم آمد، وضو بگيرد.
6- کاربرگه شماره (3) راه‌های ابراز صحیح خشم را در کلاس، اجرا کنید.
کاربرگه شماره 3
مقابله با خشم
همفکری کنید و بگویید در هر یک از موقعیت‌های زیر افراد باید چه روش یا روش‌هایی برای مقابله با خشم انتخاب کنند و به کار ببرند.
موقعیت 1
پدر زهره به او و خواهرش قول داده بود که پنجشنبه آن‌ها را به اتفاق دو نفر از دوستانشان به سینما ببرد ولی آن روز به قول خود عمل نکرد و به خانه تلفن زد و گفت که کاری برایش پیش آمده است. زهره و خواهرش عصبانی شدند و… .
آن‌ها باید چه رفتاری از خود بروز بدهند؟
با آرامش کامل از پدر خود علتش را بپرسند و اگر جواب منطقی بود پدر را درک کنند.
موقعیت 2
حمیده موضوعی را به یکی از دوستانش میگوید و از او میخواهد به دیگران نگوید، اما چند روز بعد متوجه می‌شود، چند نفر از هم کلاسی‌هایش موضوع را میدانند. او عصبانی می‌شود و… .
حمیده چه واکنشی باید داشته باشد؟
آرامش خود را حفظ کند و فکر کند شاید قبل از او به کسی دیگر نیز این حرف را زده باشد اگر اینگونه نبود به آرامی از او دلیل کارش را بپرسد و منتظر واکنش او باشد و همچنین باید در انتخاب دوست و رازداری دوست دقت شود.
موقعیت 3
رضا و خواهرش یک رایانه مشترک دارند. رضا مشغول کار با رایانه بود اما یک دفعه بدون آنکه بخواهد، چند مورد از پرونده‌های (فایل) مهمی را که خواهرش ذخیره کرده بود، پاک کرد. خواهر رضا، بسیار عصبانی شد.
رضا چه کار باید بکند؟
اشتباه خود را قبول کند و قول دهد در مرتب کردن فایل‌ها به او کمک کند و اشتباه خود را جبران کند.
موقعیت 4
شهرام از نانوایی محل، نان گرفته و در حال رفتن به خانه است. در همسایگی خانه شهرام، پسری زندگی میکند که چند سال از او بزرگتر است و اغلب حالت خشمگین و پرخاشگر دارد. همچنین معمول دیگران را مسخره و تحریک به دعوا میکند و بهانه‌ای هم برای دعوا، پیش می‌کشد. شهرام از کنار او رد می‌شود تا به خانه برود اما آن پسر جلویش را می‌گیرد و شروع به فحش دادن میکند. شهرام با متانت به راهش ادامه میدهد اما باز مورد توهین قرار می‌گیرد.
شهرام چه رفتاری باید داشته باشد؟
سعی کند از او دور شود و به محض رسیدن به خانه‌شان با پدر و مادر خود صحبت کند تا با والدین او صحبت کنند.
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 28
گفت و گو کنید:
7- آیا فردی که مشکلاتی در زندگی دارد، عاقلانه است به مواد مخدر پناه ببرد؟ چرا؟
خیر، زیرا با این کار بر مشکلات خود و خانواده می‌افزاید و علاوه بر آسیب جسمی، آسیب روحی و روانی نیز بر فرد وارد می‌شود.
8- در سال‌های قبل مطالبی درباره مهارت «نه گفتن» آموختید. توضیح دهید منظور از این مهارت چیست؟
يكي از مهارت‌هاي مهم زندگي، مهارت «نه» گفتن است. هر انساني مي‌تواند با آموختن و گسترش آن به مرور زمان به‌راحتي به ديگران پاسخ منفي بدهد. كسي كه اين مهارت را مي‌آموزد به‌راحتي مي‌تواند كارهايي را كه دوست ندارد رد كند و بسيار مؤدبانه در مقابل خواسته‌هاي غير منطقي اطرافيان، پاسخ منفي داده و از استرس، نگراني وخشم ناشي از پذيرش اجباري درخواست‌هاي اطرافيان در امان بماند.
9- علل گرایش افراد به مواد مخدر کدام‌اند؟ راه حل درست برخورد با هریک از آن‌ها چیست؟
علل‌های متفاوتی برای گرایش به مواد مخدر وجود دارد از جمله علل فردی و اجتماعی و خانوادگی
علل فردی میتواند ناآگاهی افراد نسبت به مواد مخدر باشد
راه حل: با آگاهی از عواملی که فرد را در معرض خطر گرایش به مواد مخدر قرار میدهد می‌توان افراد در معرض خطر را شناسایی کرد و برای پیشگیری از ابتلای آنان به اعتیاد برنامه ریزی‌هایی موثر انجام داد.
علل اجتماعی که میتواند نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی باشد یا دسترسی آسان به موادمخدر
راه حل: کنترل شدید مرزهای کشور، مبارزه با قاچاقچیان، دستگیری ساقی‌های مواد مخدر، ایجاد زمینه اشتغال برای همه اقشار جامعه و ارتقای فرهنگی جامعه
علل خانوادگی که میتواند بی‌توجهی والدین به فرزندان باشد.
راه حل: با تاکید کردن به ارزش خانوادگی و محکم کردن پایه‌های خانواده، والدین باید ارتباط خود را با فرزندانشان بهتر و اجازه تصمیم‌گیری و اعلام نظر خود درباره موضوع‌ها را به فرزندان بدهند.
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 29
10- با توجه به مطالبی که در این صفحات خواندید و دانسته‌های قبلی خود، به‌طور گروهی، پیامدهای مصرف مواد مخدر را در زندگی یک فرد، روی کاغذ فهرست کنید و به معلم بدهید.
خشونت در خانواده، طلاق، بی‌خانمانی، فقر و کاهش درآمد، ضعف در پایبندی در اصول اخلاقی و مذهبی، بی‌کفایتی، بیماری‌های دهان و دندان، اختلالات عصبی و شناختی، عفونت دستگاه تنفس، کاهش کارایی مغز و …
11- چرا بیشتر کشورها با قاچاقچیان و مصرف کنندگان مواد مخدر مبارزه می‌کنند؟
بدلیل جلوگیری از فروپاشی خانواده‌ها و اختلافات خانوادگی و جلوگیری از بی‌نظمی در کشور و از بین رفتن سرمایه‌ها و نیروهای انسانی کشور، جلوگیری از شیب نزولی اقتصاد کشور و…
